Η κλιματική αλλαγή είναι ένα αδιαμφισβήτητο παγκόσμιο φαινόμενο. Οι μεγάλες πόλεις συμβάλλουν καθοριστικά στην αλλαγή του κλίματος, καθώς οι αστικές δραστηριότητες αποτελούν μείζονες πηγές εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Η συγκέντρωση μεγάλου αριθμού ανθρώπων στα αστικά κέντρα περιορίζει τη βλάστηση και τους χώρους πρασίνου αυξάνοντας κατά συνέπεια τους κινδύνους που σχετίζονται με τη θερμότητα και τις πλημμύρες. Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στα αστικά περιβάλλοντα έχουν αρνητικές συνέπειες στην υγεία των πολιτών, στη διαθεσιμότητα και την ποιότητα του νερού, την κατανάλωση της ενέργειας και την υποβάθμιση των υποδομών. Ο Δήμος Πειραιά, δεύτερος μεγαλύτερος Δήμος της Περιφέρειας Αττικής με το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας, προχώρησε στη δημιουργία και λειτουργία «Πιλοτικού Μηχανισμού Ενημέρωσης, Πρόληψης, Διαχείρισης και Ευαισθητοποίησης, για τους κινδύνους που απορρέουν από την κλιματική αλλαγή στο Αστικό περιβάλλον του Πειραιά», καθώς τα λιμάνια συνιστούν σημαντικούς οικονομικούς παράγοντες – σε τοπική, εθνική και διεθνή κλίμακα – που είναι ευάλωτοι στις μελλοντικές αλλαγές του κλίματος.

Σκοπός του έργου είναι η υποστήριξη του Μηχανισμού για τη λήψη αποφάσεων που αφορούν τις δράσεις, τα μέτρα, τα μελλοντικά εργαλεία και την υλοποίηση του Σχεδίου προσαρμογής για το έργο «Πιλοτικός Μηχανισμός, Ενημέρωσης, Πρόληψης, Διαχείρισης και Ευαισθητοποίησης Κλιματικών Κινδύνων στο Αστικό Περιβάλλον του Πειραιά».

Αντικείμενο της παρεχόμενης υπηρεσίας ήταν η ανάπτυξη διαδικτυακών χαρτογραφικών εφαρμογών και λογισμικών ανοιχτού κώδικα που καλύπτουν την υποστήριξη των μελετών και τη διάχυση των δεδομένων και των αποτελεσμάτων που παράγει ο «πιλοτικός μηχανισμός», καθώς και των διαδικτυακών εργαλείων για τη διαβούλευση με κοινό, φορείς και ειδικούς.

Τα αποτελέσματα θα ληφθούν υπόψη στην κατάρτιση του Σχεδίου για την Πρόληψη από την Κλιματική Αλλαγή και των Σχεδίων Διαχείρισης Κινδύνων, από τα στελέχη – επιστήμονες της ομάδας έργου. Τα αποτελέσματα θα αξιοποιηθούν από την ομάδα έργου και τα στελέχη του Δήμου για την παρακολούθηση της υλοποίησης των Σχεδίων και την περιοδική αναθεώρησή τους.

Η παρεχόμενη υπηρεσία περιελάμβανε τρεις επιμέρους εφαρμογές προς υλοποίηση, τις οποίες παρέχει η GET στο πλαίσιο του portfolio που έχει αναπτύξει για την Έξυπνη Πόλη. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα συνδυασμό των εφαρμογών GET ICT, η οποία αντιστοιχεί στην Υποδομή Γεωχωρικών Πληροφοριών και αποτελεί τον κεντρικό πυλώνα της λύσης και  υποστηρίζει τη διασύνδεση και την επικοινωνία με τις κάθετες εφαρμογές έξυπνης πόλης, και GET EO ENVIRONMENTAL MONITORING, η οποία αντιστοιχεί στο Σύστημα Παρακολούθησης του περιβάλλοντος με τη χρήση δορυφορικών δεδομένων σχεδόν πραγματικού χρόνου, σε συνδυασμό με τη δημιουργία Ενημερωτικής Πύλης για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών γύρω από το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής.

Πιο συγκεκριμένα υλοποιήθηκαν τα εξής:

1. Υποδομή Γεωχωρικών Πληροφοριών, αποθετήριο ψηφιακών γεωαναφερμένων γεωχωρικών δεδομένων που αφορούν την κλιματική αλλαγή προερχόμενων από μελέτες και στοιχεία καθώς και με δυνατότητα ενσωμάτωσης δεδομένων που αφορούν την κλιματική αλλαγή από το GIS του δήμου και από τρίτους φορείς. Τα δεδομένα που εντάχθηκαν ήταν σε ψηφιακή γεωαναφερμένη μορφή εντάχθηκαν ως είχαν. Η GET προέβη σε έλεγχο και μετασχηματισμό.

Η υλοποίηση της Υποδομής Γεωχωρικών Πληροφοριών με αποκλειστική χρήση ΕΛ/ΛΑΚ λογισμικού περιελάμβανε τις ακόλουθες ενότητες:

• Σχεδιασμό και υλοποίηση Βάσης ψηφιακών γεωαναφερμένων δεδομένων που εντάχθηκαν στην Υποδομή.
• Ανάπτυξη υπηρεσιών διαδικτύου (Web Services), συμβατών με αναγνωρισμένα πρότυπα, για τη θέαση των δεδομένων και τη μεταφόρτωση
• Δημιουργία GEOPORTAL

2. Σύστημα Παρακολούθησης του περιβάλλοντος με τη χρήση δορυφορικών δεδομένων σχεδόν πραγματικού χρόνου SENTINEL 2, LANDSAT.

Οι χρήστες της εφαρμογής έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν την απλή οπτικοποίηση των δορυφορικών δεδομένων και δεικτών που προκύπτουν εξ ’αυτών με διαφορετικούς τρόπους έτσι ώστε να εξάγουν χρήσιμα συμπεράσματα για την περιοχή ενδιαφέροντος. Οι υπηρεσίες πρόσβασης παρέχουν:

• Δυνατότητα οπτικοποίησης των δορυφορικών εικόνων με τη μορφή γεωαναφερμένης εικόνας πολλαπλών καναλιών (RGB) όπως φυσικού χρώματος, κοντινού υπέρυθρου κλπ. Ή ενός καναλιού (μια μπάντα ή δείκτης).
• Δυνατότητα οπτικοποίησης δεικτών. Οι δείκτες οι οποίοι υπολογίζονται από μια ή περισσότερες φασματικές περιοχές σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία. Ενδεικτικά αναφέρονται οι δείκτες NDVI, NDWI, LAI, EVI κλπ. Οι χρήστες μπορούν να επιλέξουν χρονική στιγμή καθώς και παραμέτρους σχετικά με τη νέφωση (μέγιστο επιτρεπτό ποσοστό νέφωσης).
• Δυνατότητα σύγκρισης δορυφορικών εικόνων για την ίδια περιοχή και χρονική στιγμή αλλά με επιλογή διαφορετικής οπτικοποίησης.
• Πρόσβαση πραγματικού χρόνου μέσω υπηρεσίας θέασης WMS.

3. Ενημερωτική Πύλη για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών γύρω από το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, η οποία παρέχει και τη δυνατότητα πρόσβασης μέσω κινητού για την ενημέρωση των πολιτών. Η ενημέρωση πραγματοποιείται από τα στελέχη του Δήμου.

 Οι υλοποιημένες εφαρμογές χρησιμοποιούνται για:

• Την ενσωμάτωση, διάχυση δεδομένων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή
• Την αξιοποίησή τους στο πλαίσιο της εκπόνησης σχεδίων διαχείρισης κινδύνων που απορρέουν από την κλιματικά αλλαγή (αποτύπωση μέτρων / δράσεων που ήδη υλοποιεί ή σχεδιάζει ο Δήμος, ανάδειξη πιθανών περιοχών παρέμβασης όσον αφορά την πρόληψη-αντιμετώπιση των κλιματικών κινδύνων στο Αστικό περιβάλλον που δεν καλύπτονται από τις παραπάνω δράσεις, διερεύνηση παραγόντων πρόληψης και διαχείρισης των κινδύνων σε τοπικό επίπεδο σε εξειδίκευση της εθνικής στρατηγικής για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, διαμόρφωση σχεδίων δράσης),
• Την διάχυση σχεδίων δράσης για την πρόληψη των εν λόγω κινδύνων,
• Την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών γύρω από το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής με απώτερο στόχο την κινητοποίηση τους ώστε να αντιμετωπιστούν σε τοπικό επίπεδο οι αιτίες που την επιδεινώνουν.