Απαριθμώντας συνολικά 9.837 θαλάσσια νησιωτικά εδάφη (νησιά, νησίδες, βραχονησίδες και ερημονήσια), ο ελληνικός νησιωτικός χώρος αποτελεί το 16% της συνολικής έκτασης της χώρας, κατατάσσωντας την Ελλάδα στις πρώτες θέσεις μεταξύ των νησιωτικών χωρών του κόσμου.
Η Ελλάδα παρουσιάζει τα μεγαλύτερα ποσοστά νησιωτικού πληθυσμού και έκτασης, από όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ουσιαστική διαφορά από τη δεύτερη (Ιταλία), είναι ότι ο ελληνικός νησιωτικός χώρος είναι διάσπαρτος και αποτελείται από πολύ μικρά νησιά, γεγονός που επιτείνει το πρόβλημα της Νησιωτικότητας. Οι προκλήσεις λοιπόν που αντιμετωπίζει τόσο σε πολιτικό όσο και σε περιβαλλοντικό επίπεδο είναι σημαντικές, γεγονός που καθιστά μείζονος σημασίας την προστασία και ανάδειξή του.
Στόχος όλων των εμπλεκόμενων φορέων θα πρέπει να είναι η ενδυνάμωση της νησιωτικής τοπικής αυτοδιοίκησης. Παράλληλα, απαιτείται η εξεύρεση ενός βιώσιμου μοντέλου ανάπτυξης με κύριους πυλώνες την αειφόρο και έξυπνη διαχείριση των φυσικών πόρων και υποδομών, τον βιώσιμο τουρισμό και τη λειτουργική διασύνδεση του πρωτογενούς με το δευτερογενή και τριτογενή τομέα.
Σε αυτό το πλαίσιο αναπτύχθηκε η Υποδομή Γεωχωρικών Πληροφοριών (ΥΓΕΠ) για το Νησιωτικό Χώρο (ΔΑΦΝΗ). Η πρωτοβουλία για αυτή τη διαδικτυακή πύλη ανήκει στο Ενεργειακό & Περιβαλλοντικό Γραφείο Αιγαίου σε συνεργασία με το Δίκτυο Αειφόρων Νήσων ΔΑΦΝΗ, που θα είναι και ο τελικός αποδοχέας και μελλοντικός διαχειριστής της. Η ανάπτυξη της εφαρμογής πραγματοποιήθηκε από την GEOSPATIAL ENABLING TECHNOLOGIES.
Η χρηματοδότηση του έργου έγινε από το Πράσινο Ταμείο στο πλαίσιο του μέτρου: «Καινοτόμες Δράσεις με τους Πολίτες» που ανήκει στο θεματικό πεδίο «Ανάπτυξη και εφαρμογή πολιτικών ή δράσεων για την αξιοποίηση και αειφόρο διαχείριση των φυσικών πόρων» του Χρηματοδοτικού Προγράμματος «Φυσικό Περιβάλλον & Καινοτόμες Περιβαλλοντικές Δράσεις 2018».
Η ΥΓΕΠ είναι ανοικτή σε κάθε χρήστη και η πρόσβαση στα δεδομένα της ελεύθερη.
Περιλαμβάνει πλήθος στοιχείων με γεωχωρική αναφορά (υποδομές, φυσικούς πόρους, χρήσεις γης, σχέδια οργάνωσης του χώρου) που σχετίζονται κατά κύριο λόγο με το Περιβάλλον και την Τοπική Ανάπτυξη. Η συλλογή και οργάνωσή τους έγινε με κριτήριο την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αξιοπιστία και δυνατότητα επικαιροποίησης.
Αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο για την έρευνα (μελετητές, πανεπιστήμια, ενώσεις πολιτών) αλλά και τη διαμόρφωση πολιτικής.
Απευθύνεται κατά κύριο λόγο στην τοπική αυτοδιοίκηση, καθώς και σε στελέχη υπηρεσιών του ευρύτερου δημόσιου τομέα προσφέροντας τη δυνατότητα άντλησης χαρτογραφημένης πληροφορίας για μεγάλη γκάμα θεμάτων. Απευθύνεται επίσης και σε ιδιώτες, σε επαγγελματίες που ασχολούνται με το σχεδιασμό ή την εκτέλεση έργων, καθώς και σε υποψήφιους επενδυτές.
Το βασικότερο στοιχείο καινοτομίας της είναι η διαδραστικότητα και η δυνατότητα των χρηστών να παρεμβαίνουν για τη διόρθωση λαθών ή την υπόδειξη καταλληλότερων προσεγγίσεων.
Τεχνικά Χαρακτηριστικά
Η ανάπτυξη της ΥΓΕΠ βασίστηκε στο λογισμικό GET SDI Portal®, το οποίο αποτελεί μια ολοκληρωμένη Χαρτογραφική Πλατφόρμα Ανοικτού Κώδικα, η οποία αναπτύσσεται από τη GEOSPATIAL ENABLING TECHNOLOGIES. Συγκεκριμένα, παρέχει μια ολοκληρωμένη διαδικτυακή πλατφόρμα με βάση τα πρότυπα ISO/OGC για τη διαχείριση γεωχωρικών δεδομένων που προέρχονται από ποικίλες πηγές, καθιστώντας το ιδανική λύση για την ανάπτυξη διαδικτυακών χαρτογραφικών εφαρμογών (Web GIS) και χωρικά ενεργοποιημένων διαδικτυακών πυλών (Geoportals).
Η τεχνολογία που χρησιμοποιείται βασίζεται σε ανοικτό και ελεύθερο λογισμικό (Openlayers, ExtJS, GeoExt και Proj4js) και λειτουργεί συνδυαστικά με άλλα λογισμικά (Geoserver και Geonetwork).
Ενδεικτικά κάποιες από τις πολλές δυνατότητες του λογισμικού είναι:
- η οπτικοποίηση, θέαση και ανάλυση γεωχωρικών δεδομένων
- η αναζήτηση και υποβολή σύνθετων ερωτημάτων
- η καταγραφή μεταδεδομένων
- η τηλεφόρτωση των δεδομένων μέσω δικτυακών υπηρεσιών
- η συμβατότητα με διεθνή πρότυπα γεωχωρικών πληροφοριών όπως WMS, WFS, WMTS, CSW, KML, Atom, GeoRSS, Shapefile
- η ειδική διαμόρφωση του λογισμικού για διαφορετικά σύνολα χρηστών
- η ανάπτυξη πρόσθετων εργαλείων και επεκτάσεων
- η δυνατότητα ενσωμάτωσης πολλαπλών διαφορετικών υπηρεσιών στον ίδιο χάρτη
Λειτουργίες Υποδομής
Η ΥΓΕΠ παρέχει στο χρήστη ελεύθερη πρόσβαση σε γεωναφερμένα χωρικά δεδομένα. Εκτός από απλή θέαση και λήψη των δεδομένων σε διαφορετικούς τύπους αρχείων, ο χρήστης μπορεί επίσης
- να εισάγει δεδομένα από εξωτερικές πηγές
- να συνθέσει και να εκτυπώσει θεματικούς χάρτες
- να έχει πρόσβαση σε μεταδεδομένα για κάθε χωρικό επίπεδο δεδομένων
- να λάβει γνώση της μεθοδολογίας επεξεργασίας
- να λάβει γνώση της πηγής των δεδομένων.
Ο σχεδιασμός της έγινε με τέτοιο τρόπο, ώστε η ΥΓΕΠ να είναι πλήρως επεκτάσιμη μελλοντικά και να μπορεί να συμπεριλάβει πληθώρα άλλων κατηγοριών δεδομένων που σήμερα δεν είναι διαθέσιμα.
Με αριστερό κλικ σε λειτουργία αναγνώρισης αντικειμένου δίνεται η δυνατότητα επιλογής αντικειμένων στο χάρτη και προβολής των ιδιοτήτων τους όπως ακριβώς συμβαίνει σε οποιοδήποτε σύστημα GIS.
Το «εργαλείο χωρικών υποδείξεων» αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο καθώς δίνει τη δυνατότητα στο χρήστη:
- να επισημάνει με ακρίβεια στο χάρτη αποκλίσεις ή ελλείψεις σε κάθε θεματικό επίπεδο που είναι διαθέσιμο στην ΥΓΕΠ
- να υποβάλλει σχόλια και παρατηρήσεις σχετικά με τις ποιοτικές και ποσοτικές πληροφορίες που συνοδεύουν κάθε θεματικό επίπεδο
Με αυτό τον τρόπο ελέγχεται και διασφαλίζεται η ορθότητα και πληρότητα των παρεχόμενων δεδομένων και δίνεται η δυνατότητα συνεχούς ενημέρωσής τους.
Έχοντας λοιπόν όλα τα παραπάνω εργαλεία στη διάθεσή του, ο εκάστοτε χρήστης, είτε πρόκειται για στελέχη νησιωτικών δήμων, είτε για ιδιώτες και επαγγελματίες, είναι σε θέση να συλλέξει όλη την απαιτούμενη χωρική και περιγραφική πληροφορία, να την αναλύσει και να εξάγει σημαντικά συμπεράσματα ώστε να επιτύχει με το βέλτιστο τρόπο το σκοπό του.
