Η GET συμμετέχει στην υλοποίηση νέων ερευνητικών έργων στο πλαίσιο της Ενιαίας Δράσης Κρατικών Ενισχύσεων Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης & Καινοτομίας «ΕΡΕΥΝΩ – ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ – ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ» του Ε.Π. «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ)», ΕΣΠΑ 2014 – 2020.
Τα έργα που συγχρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης είναι:
- Adapt2CC: Έρευνα για την ανάπτυξη δείκτη τρωτότητας αστικών περιοχών στην κλιματική αλλαγή και τη δημιουργία πολυκριτηριακού συστήματος εκτίμησης της αποδοτικότητας μέτρων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή
- ΥΑΝΤΑΣ: Πρότυπο σύστημα εκτίμησης και χαρτογράφησης της ευπάθειας και του καταστροφικού κινδύνου λόγω έντονων καιρικών φαινομένων στην Ελλάδα
- FARMADSS: Ανάπτυξη καινοτόμου συστήματος υποστήριξης της παραγωγής βάμβακος με τη χρήση δορυφορικής τηλεπισκόπησης, ΙοΤ αισθητήρων και προηγμένων γεωπονικών μοντέλων
Στη συνέχεια παρουσιάζονται συνοπτικά τα ανωτέρω έργα.
1. Έρευνα για την ανάπτυξη δείκτη τρωτότητας αστικών περιοχών στην κλιματική αλλαγή και τη δημιουργία πολυκριτηριακού συστήματος εκτίμησης της αποδοτικότητας μέτρων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή (Adapt2CC)
Τομέας προτεραιότητας: 4-ΠΒΑ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
Συμμετέχοντες: Geospatial Enabling Technologies, Τομέας Φυσικής Περιβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης / Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών
Η σχέση των πόλεων με την κλιματική αλλαγή είναι πολλαπλή καθώς ο τρόπος που αναπτύσσεται μια πόλη επηρεάζει τις ροές θερμότητας, το ρυθμό εξάτμισης, τα πολεοδομικά χαρακτηριστικά, τη χωρική κατανομή και την ένταση ανθρωπογενών πηγών θερμότητας και άλλους παράγοντες που συνδυαστικά επιβαρύνουν το θερμικό περιβάλλον και εντείνουν την αύξηση της θερμοκρασίας του αέρα που οφείλεται στην κλιματική αλλαγή. Παράλληλα η αύξηση της έντασης και συχνότητας των καυσώνων και η επιδείνωση της θερμικής άνεσης σε μία αστική περιοχή, έχει επιπτώσεις στην υγεία των πολιτών αλλά και οδηγεί στην αύξηση της καταναλισκόμενης ενέργειας για ψύξη, ιδίως δε για κτίρια χαμηλής ενεργειακής απόδοσης.
Βάσει των παραπάνω καθίσταται αναγκαία η χωρική εκτίμηση της τρωτότητας αστικών περιοχών στην κλιματική αλλαγή σε ότι αφορά ειδικότερα την επιβάρυνση του θερμικού περιβάλλοντος.
Αντικείμενο του έργου είναι η διάκριση των αστικών περιοχών σε επιμέρους αστικές κλιματικές ζώνες, η ανάπτυξη ενός Δείκτη Τρωτότητας στη θερμική επιβάρυνση λόγω της Κλιματικής Αλλαγής (Climate Change Thermal Vulnerability Index) και η διαμόρφωση ενός Πολυκριτηριακού συστήματος (Πλατφόρμα) για την εκτίμηση της αποδοτικότητας των μέτρων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή ανά αστική κλιματική ζώνη.
Η παραγόμενη πλατφόρμα θα δώσει τη δυνατότητα, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, να μελετηθεί με συστηματικό και αποδοτικό τρόπο η κλιματική αλλαγή και οι επιπτώσεις της, με έμφαση στο θερμικό περιβάλλον και ειδικότερα στις αστικές περιοχές όπου βρίσκεται συγκεντρωμένος και ο μεγαλύτερος πληθυσμός.
2. Πρότυπο σύστημα εκτίμησης και χαρτογράφησης της ευπάθειας και του καταστροφικού κινδύνου λόγω έντονων καιρικών φαινομένων στην Ελλάδα (ΥΑΝΤΑΣ)
Τομέας προτεραιότητας: 4-ΠΒΑ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
Συμμετέχοντες: INTERAMERICAN, GET
Το προτεινόμενο έργο αποσκοπεί στην κάλυψη μιας σημαντικής ανάγκης της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς, η οποία σχετίζεται με την έλλειψη στοιχείων που αφορούν στην ευπάθεια γεωγραφικών ζωνών σε καταστροφικά καιρικά φαινόμενα και στην επικινδυνότητα αυτών των φαινομένων σε τοπικό επίπεδο. Για τον σκοπό αυτό, θα δημιουργηθεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα ένα πρότυπο σύστημα εκτίμησης και χαρτογράφησης σε πολύ υψηλή χωρική ανάλυση (σε επίπεδο Ταχυδρομικού Κώδικα) της ευπάθειας και του κινδύνου λόγων έντονων καιρικών φαινομένων (σύστημα ΥΑΝΤΑΣ).
Τα βήματα ανάπτυξης του συστήματος ΥΑΝΤΑΣ περιλαμβάνουν:
- Την ανάπτυξη μιας βάσης μετεωρολογικών, οικονομικών, δημογραφικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών δεδομένων για τα καιρικά επεισόδια τα οποία προκάλεσαν ζημιές την περίοδο 2001-2019.
- Την επεξεργασία των δεδομένων, με σκοπό να υπολογιστεί σε κάθε γεωγραφική ζώνη:
- η ευπάθεια στα καιρικά φαινόμενα και
- η επικινδυνότητα των καιρικών φαινομένων.
- Τη χαρτογράφηση των τοπικών δεικτών ευπάθειας και επικινδυνότητας.
Τα αποτελέσματα του συστήματος ΥΑΝΤΑΣ θα αξιοποιηθούν από την ασφαλιστική εταιρία INTERAMERICAN, έτσι ώστε:
- Να πραγματοποιηθεί ανάλυση έκθεσης κινδύνου της εταιρίας σε οικονομικούς κινδύνους σε σχέση με τη χωρική κατανομή του καιρικού κινδύνου στην Ελλάδα.
- Να δημιουργηθούν κατάλληλοι δείκτες ευπάθειας και επικινδυνότητας με απώτερο στόχο τη διαμόρφωση νέας τιμολογιακής πολιτικής στα ασφάλιστρα και τα ύψη αποζημιώσεων για τις καιρικές καταστροφές.
Παράλληλα, η διάχυση και διάθεση των δεδομένων του συστήματος ΥΑΝΤΑΣ μέσα από τη διαδικτυακή πλατφόρμα που θα αναπτυχθεί στα πλαίσια του έργου, αναμένεται να οδηγήσει σε ενίσχυση της πληροφόρησης και ευαισθητοποίησης των πολιτών για την επικινδυνότητα των καιρικών φαινομένων και την ευπάθεια συγκεκριμένων περιοχών. Ακόμη, η διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων στην επιστημονική κοινότητα θα συμβάλλει σημαντικά στην μελέτη των φυσικών καταστροφών στην Ελλάδα και στη δημιουργία κατάλληλων προϋποθέσεων για περαιτέρω έρευνα στο πεδίο του σχεδιασμού μέτρων πολιτικής
3. Ανάπτυξη καινοτόμου συστήματος υποστήριξης της παραγωγής βάμβακος με τη χρήση δορυφορικής τηλεπισκόπησης, ΙοΤ αισθητήρων και προηγμένων γεωπονικών μοντέλων (FARMADSS)
Τομέας προτεραιότητας: 3-ΑΓΡ: ΑΓΡΟΔΙΑΤΡΟΦΗ
Συμμετέχοντες: FARMACON (Συντονιστής), GET
Ο γεωργικός τομέας, υπό την πίεση τόσο των συνθηκών του ελεύθερου ανταγωνισμού όσο και των περιορισμένων συντελεστών παραγωγής, καλείται να αυξήσει την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων του και ταυτόχρονα να αξιοποιήσει όσο το δυνατό καλύτερα τους διαθέσιμους συντελεστές παραγωγής. Στα πλαίσια της διεθνοποίησης των συναλλαγών και του εμπορίου, η λήψη γεωργικών αποφάσεων (farm decision making) τόσο σε επίπεδο εκμετάλλευσης όσο και σε επίπεδο περιοχής, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από πληθώρα πληροφοριών και δεδομένων (όπως ερευνητικά αποτελέσματα, πληροφορίες για τη δομή της αγοράς κ.α.). Η απόκτηση συνεπώς πληροφοριών – δεδομένων στη γεωργία είναι στενά συνδεδεμένη με τη λήψη κάποιων αποφάσεων, καθώς αποτελούν απαραίτητα εργαλεία για να φτάσουμε σε ένα αποτέλεσμα.
Μια από τις πλέον σημαντικές καλλιέργειες στην χώρα μας είναι το βαμβάκι. Η Ελλάδα είναι η μεγαλύτερη παραγωγός χώρα βάμβακος της ΕΕ, κατέχοντας περισσότερο από το 80% του συνόλου της Ευρωπαϊκής παραγωγής. Το βαμβάκι είναι μια καλλιέργεια μεγάλης οικονομικής σημασίας για τον ελληνικό γεωργικό τομέα και αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 8% της συνολικής γεωργικής παραγωγής. Η Θεσσαλία, η Μακεδονία και η Θράκη είναι κατά κόρον περιοχές καλλιέργειας βάμβακος.
Η συγκεκριμένη πρόταση θα πραγματευτεί τα 2 μεγαλύτερα και διαχρονικότερα και πλέον κοστοβόρα προβλήματα στην καλλιέργεια βάμβακος, τον έλεγχο του επιβλαβούς εντόμου Helicoverpa armigera (πράσινου σκουληκιού) και την άρδευση. Και τα δύο θέματα χρήζουν ολοκληρωμένης διαχείρισης, στα πλαίσια της προστασίας του περιβάλλοντος αλλά και της οικονομικότητας της καλλιέργειας. Σε αυτό το πλαίσιο, κρίνεται απαραίτητη η εφαρμογή έγκαιρων και στοχευμένων ψεκασμών ειδικά όταν αναφερόμαστε σε φυτοπροστατευτικά προϊόντα για την καταπολέμηση του πράσινου σκουληκιού. Εξίσου σημαντική είναι και η εφαρμογή ορθολογικής άρδευσης, όχι μόνο για την εξοικονόμηση υδάτινων πόρων και την αποφυγή ρύπανσης των αποδεκτών, αλλά και για την επίτευξη της ιδεατής ισορροπίας μεταξύ παραγωγικής και βλαστικής ανάπτυξης, συνεπώς την αύξηση της παραγωγής, τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της λίπανσης, τη βελτίωση της ποιότητας του προϊόντος και τελικά την μείωση του κόστους παραγωγής.
Ο βασικός στόχος του έργου FarmaDSS είναι η ανάπτυξη ενός σύγχρονου Συστήματος Υποστήριξης Λήψης Αποφάσεων (DSS). Θα έχει τη μορφή cloud εφαρμογής η οποία θα αποτελέσει πολύτιμο συμβουλευτικό εργαλείο για τον γεωπόνο και τον αγρότη. Η εφαρμογή θα συνδυάζει τη χρήση καινοτόμων μέσων ανάκτησης δεδομένων από IoT αισθητήρες, δεδομένα και εφαρμογές τηλεπισκόπησης, καθώς και μοντέλων πρόβλεψης εντομολογικών προσβολών, σε συνδυασμό με τη χρήση ηλεκτρονικών φερομονικών παγίδων για την παρακολούθηση των πληθυσμών του εντόμου. Βασικός στόχος είναι η άμεση λήψη αποφάσεων για τη διαχείριση της καλλιέργειας του βαμβακιού μέσω ενός εργαλείου, γρήγορης απόκρισης και μεγάλης ακρίβειας, το οποίο να είναι εύχρηστο τόσο από τους ειδικούς όσο και από τους παραγωγούς.